"ONI"

ふじたあさや　「べっかんこう鬼」

spektakl w oparciu o tekst Asaya Fujita BEKKANKO-ONI (Pechowy diabeł);

tłumaczenie - Koici Kuyama i Jerzy Świdziński,opracowanie tekstu i reżyseria- Lech Chojnacki,

scenografia - Władysław Panas, muzyka - Krzesimir Dębski, choreografia - Władysław Janicki.

Grają: Sylwia Koronczewska, Marek A. Cyris, Piotr Grabowski, Elżbieta Węgrzyn, Krzysztof Dutkiewicz.

Przedstawienie opowiada historię niewidomej, niezrozumiałej przez Ojca i rówieśników dziewczyny i jej dziwnego, trudnego, ale pełnego ciepła i liryzmu związku z Diabłem - istotą jak ona odtrąconą, niechcianą, a spragnioną miłości.

Spektakl Teatru Animacji wykorzystuje elementy różnych gatunków teatru japońskiego: przetworzone artystycznie maski wzorowane są na maskach z Teatru No ( XIV - XVII w.), stylistyka widowiska - ascetyczność gestu i ruchu - wywodzi się z Teatru Kabuki, animowane lalki nawiązują do lalek z Teatru Bunraku.

Istotną rolę w przedstawieniu pełni opracowanie muzyczne: tradycyjne instrumenty japońskie - bębenek, gongi, flet, klocki i świstawki - współtworzą niepowtarzalny klimat opowieści.

Premiera sztuki odbyła się 10 marca 2002r. Pragniemy, by przedstawienie specjalne - z udziałem zaproszonych gości z Ambasady Japońskiej - uświetniło tegoroczne majowe Dni Kultury Japońskiej w Poznaniu.

Recenzja spektaklu "Oni" w Teatrze Animacji

"TEATRALNE HAIKU"

"Mamo, jak ci Japończycy nauczyli się tak dobrze mówić po polsku? - zapytał mnie na spektaklu mój syn.

- Przecież to Polacy, tylko mają maski -zdziwiłam się.

- Wiem. Ale zachowują się też tak, jakby byli z Japonii - stwierdził".

Rzeczywiście, stylizacja na "japońskość" jest mocną stroną spektaklu. Kostiumy, rekwizyty, lalki wprost nawiązują do kultury kraju Kwitnącej Wiśni. Ale jeszcze większym walorem są dla mnie odniesienia mniej jednoznaczne: oszczędność i prostota użytych w przedstawieniu środków wyrazu, jego spowolniony rytm, skupienie aktorów, precyzja gestów, czysty w rysunku, zastygający w pozy ruch, wykonywana na żywo muzyka złożona z surowych, rytmicznych dźwięków. Myślę, że to przede wszystkim niezwykły klimat tego przedstawienia przenosi nas w obszar innego świata, innej filozofii, innego piękna. Otwiera nową perspektywę spojrzenia na miłość, samotność i śmierć.

Główną bohaterką spektaklu jest Yuki - niewidoma dziewczynka osierocona przez matkę, na długie godziny opuszczana przez ojca, zaczepiana przez okolicznych chuliganów. Główny bohater to... diabeł - nieprzystający do swego świata, niezrozumiany, wyśmiewany i wreszcie skazany na banicję na Przełęczy Śpiewających Skał - tuż na granicy świata ludzi. Tych dwoje spotyka się i po pewnym czasie obdarza miłością. Historia nie kończy się jednak happy endem. Ojciec Yuki wciąż szuka jej po świecie, a diabeł postanawia zdobyć ziele, które przywróci Yuki wzrok. Kiedy ci dwaj się spotykają, diabeł ginie. A ze sceny padną rzucone w przestrzeń pytania o zło.

Ujęło mnie egzotyczne piękno tego przedstawienia. Po raz kolejny okazało się, że sprawy codzienne, przyziemne, zwyczajne, oprawione w szlachetną formę, nabierają zupełnie innej rangi. To przedstawienie zadziwia i czaruje nie tylko obrazem, rytmem, klimatem ale także słowem - poetyckim i lapidarnym jak haiku.Mam jednak wrażenie, że w drugiej części spektaklu coś się rozmywa w narracji, że spada nieco napięcie, a historia przesadnie się komplikuje. Reżyser nie dba już o rytualne niemal celebrowanie wszystkich scen, wejść, zejść, zmian pór roku... Precyzyjnie utrzymywany rytm zostaje zgubiony na rzecz tego, żeby anegdotę opowiedzieć do końca. Przyznam, że wolałabym krótsze i gęstsze przedstawienie grane bez przerwy. Ale i tak gorąco polecam wyprawę do Teatru Animacji na spektakl przeznaczony tym razem dla nieco starszych dzieci. Polecam go także wszystkim dorosłym.

W zalewających nas falach jazgotu, kiczu, powierzchowności może on być prawdziwym estetycznym i intelektualnym oddechem.

Ewa Obrębowska-Piasecka

GAZETA WYBORCZA 19.03.2002

Papier japoński i shintoizm

Kami 神 Bóg – w Japonii słowo to nie jest jednoznaczne. Ma kilka znaczeń, między innymi oznaczać może jednocześnie papier 紙 jak i boga.

Od kiedy w Japonii wyrabia się papier jego nieskazitelność i biel były symbolem czystości ducha i pobożności.

Do dziś jest on używany w wielu rytuałach i obrzędach Shintō 神道.

Według niektórych biały papier symbolizuje wręcz prawdziwą esencję tej czysto japońskiej religii.

W pewnym, mniejszym, stopniu biały papier jest także używany w buddyzmie, jednak to właśnie na Shintō wywarł on wpływ największy.

Ponieważ oczyszczanie i czystość (ducha) są sednem shintoizmu, niefarbowane, białe włókna konopi „asa” 麻 stały się w Japonii symbolem licznych cnót.

Kobieta, jak mówi stare przysłowie powinna być jak biała tkanina – musi dać się „zafarbować” na kolor wybrany przez swego męża.

Konopie włókna z morwy „kajinoki” 梶の木 lub „kozo” 楮, zarówno w swojej naturalnej postaci, jaki i w postaci materiałów nich utkanych (nie farbowanych) razem z ryżem, solą czy sake bywają często ofiarą dla świątyń shintoistycznych.

Hajime Watanabe