Znaki pocztowe Japonii

Data publikacji: 1995

Znaki pocztowe Japonii

Andrzej Rzepecki¹⁾

Prezentowany na wystawie odbywającej ach „XII Tygodnia Kultury Japońskiej” w Ośrodku Kultury „Górna” w Łodzi zbiór znaczków pocztowych Japonii stanowi zaledwie niewielki ogółu wydań Poczty Japońskiej. Na wystawie prezentowane są oprócz znaczków również całości pocztowe - karty, koperty pierwszego dnia obiegu oraz inne formy opłat - wydane w okresie znaczkowym, to jest po 1871 roku. W zbiorze starałem się zachować specyficzną dla Poczty japońskiej tematykę, jednocześnie odstąpiłem od ścisłego trzymania się chronologii i poszczególnych wydań

Dostępne mi katalogi znaczków pocztowych Japonii prezentują wydanie w nieco odmienny sposób niż robią to wydawcy katalogów w Polsce.

W Katalogu Japońskim został zachowany następujący podział znaczków ze względu na ich charakter:

– DEFINITIYES - znaczki obiegowe

– COMMEMORATIYE and SPECIAL ISSUE - wydania okolicznościowe i specjalne.

W okolicznościowych wyodrębniono wydania z okazji Nowego Roku oraz osobno wyspecyfikowano serie Parki Narodowe i Rezerwaty.

W zbiorze wydania definitywne prezentowane są od 1876 roku, natomiast okolicznościowe od 1958 roku.

Specyfiką Poczty Japońskiej jest wydawanie serii wieloletnich (np. Poczta Polska wydaje obecnie w podobny sposób Poczet Królów Polskich). Odmienna jest również tematyka wielu znaczków okolicznościowych. Pocztę Japońską bardzo często upamiętniają wydarzenia o charakterze kulturalnym, społecznym czy politycznym. Niemal każdy kongres o charakterze międzynarodowym odbywający się na terenie Japonii jest upamiętniany w wydanym znaczku pocztowym. Podobnie jest z oddaniem do użytku jakiejś ważnej budowli np. tunelu, mostu czy teatru. Bardzo często znaczek przypomina o ważnej rocznicy. Osobne miejsce w wydaniach Poczty Japońskiej zajmuje Cesarz i jego otoczenie. Znaczki przypominają o jego długoletnim panowaniu, a datowniki stosowane w korespondencji lokalnej oraz na datownikach okolicznościowych podaje się rok panowania Cesarza. Dlatego na wielu Kopertach Pierwszego Dnia Obiegu (FDC) spotkać można aż trzy rodzaje datownika.

Inną specyfiką Poczty Japońskiej są coroczne wydania z okazji Tygodnia Filatelistyki i Międzynarodowego Tygodnia Pisania Listów. W wydaniach tych reprodukowane są przeważnie tematy z kręgu sztuki np. malarstwa, drzeworyt itp. Podobnie każdego roku ukazują się znaczki z okazji Dnia Pisania Listów, Nowego Roku oraz ogólnonarodowych Zawodów Sportowych.

Zwiedzając wystawę filatelistyczną często możemy zadać sobie pytanie - który z prezentowanych walorów jest najcenniejszy? Dla kolekcjonera wartość materialna ma znaczenie drugorzędne, ponieważ najważniejszą cechą zbioru jest jego walor estetyczny oraz przedstawienie jak najwięcej ciekawostek, które właśnie w tym zbiorze przedstawiają znaczącą wartość.

Zwiedzającym chciałbym zwrócić uwagę na walory estetyczne datowników okolicznościowych tak bardzo korespondujących z tematem znaczka. Również same koperty FDC mają powiązania z tematem zawartym na znaczku. W dziale wydań okolicznościowych znajdują się koperty z okolicznościowym datownikiem upamiętniającym pierwszy przelot K. L. M. z Amsterdamu do Tokio nad Biegunem Północnym a następnie do Biak. Inną ciekawostką jest karta pocztowa nadana w 1901 roku w Kobe, która po sześciu tygodniach (SIC!) dotarła do Szczecina.

W dziale kart pocztowych pragnę zwrócić uwagę na korespondencję lokalną. Pierwsza przedstawia kartę z 1873 roku o nominale 1 sen -niestety w nienajlepszym stanie technicznym oraz dwie inne wydane w 1876 roku, na których widnieje po kilka różnych datowników charakterystycznych dla różnych Prefektur.

Znaczki Poczty Japońskiej charakteryzują się piękną szatą graficzną co szczególnie można zauważyć na walorach przedstawiających sztukę.

Zbiór zamykają inne formy opłat, które są stosowane tam gdzie występuje korespondencja masowa i gdzie znaczek zastępowany jest skasowaną opłatą. Na kilku kartach przedstawiono opłaty na rożnych maszynach frankujących i w tym miejscu chciałbym zaznaczyć, że ta forma opłaty jest również przedmiotem kolekcjonerstwa.

Cieszę się bardzo, że także mieszkańcy Poznania będą mieli okazję obejrzeć moją kolekcję w ramach „IV Dni Kultury Japońskiej”. Wspólnie zwiedzając wystawę filatelistyczną – „Znaki Pocztowe Japonii” - przybliżymy sobie (w naszej wyobraźni) kulturę tego dalekiego kraju.