Ikebana

Data publikacji: 1995

Ikebana

Marek Kończewicz1)

Towarzystwo Polsko-Japońskie, Oddział Wielkopolski1)

Artykuł jest krótkim wprowadzeniem w tajniki ikebany.

Ikebana - sztuka estetyki. Samo słowo znaczy „ożywianie kwiatów” w formie kompozycji piekniejszych niż występują w naturze. Jest sztuka Dalekiego Wschodu, która przeniknęła z Chin przez Koreę do Japonii juz w VI wieku i początkowo była ściśle związana z buddyzmem, a później stała się sztuka układania kwiatów zgodnie z określonymi regułami.


Już wówczas sformułowano układ - ideał, który stanowiła symetryczna kompozycja trzech kwiatów lotosu.

Ten układ trzech głównych elementów symbolizujących niebo, człowieka i ziemie pozostał regułą we wszystkich późniejszych klasycznych układach ikebany. Z biegiem lat forma urasta do wysokich pionowych kompozycji, które umieszczano przed świątyniami.


Dla mieszkańców Nipponu (Japonii) kwiaty w swej symbolice - w myśl zasad buddyzmu - przekazują nam nieunikniony proces przemijania, jaki wciąż zachodzi w naturze. Bowiem ikebana dostarczała nie tylko przeżyć estetycznych, ale także wyrażała przesłanki intelektualne. Każdej roślinie przypisuje się pewne symboliczne znaczenie. Znajomość tych znaczeń była konieczna, aby nadać kompozycji moc wywoływania wrażeń.


W XVI wieku sztuka ta dociera do życia świeckiego. Forma układu ulega zmniejszeniu i uproszczeniu, aby była łatwa do zaaranżowania w domu, np. podczas ceremonii picia herbaty. Przygotowywał ja sam gospodarz, a była wypowiedzią artystyczna skierowana do gości i współgrała z innymi elementami tej ceremonii.


W ostatnich latach ikebana ulegała przeobrażeniom; zmieniają się stare style i wciąż powstają zupełnie nowe zależne całkowicie od fantazji samego wykonawcy. Są to nieraz bardzo efektowne układy z gałęzi, korzeni i liści, które łączy się z kwiatami aby swoim pięknem fascynowały wszystkich miłośników natury - kochających kwiaty.